სოფლის განვითარების სააგენტოს ახალი დირექტორი ჰყავს. რამდენიმე დღის წინ გიორგი დარჩია გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრმა დავით სონღულაშვილმა უწყების თანამშრომლებს წარუდგინა. ამ ამბავში განსაკუთრებული არაფერი იქნებოდა, რომ არა ერთი გარემოება. ადამიანი, რომელმაც სოფლების განვითარებაზე ზრუნვა გადაიბარა, ამ პოსტზე დანიშვნამდე აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს (USAID) ფინანსური ინოვაციების პროგრამის ხელმძღვანელის მოადგილე იყო. მანამდე კი აღმასრულებელი მენეჯერის პოზიციაზე მუშაობდა ავღანეთში ქ. ქაბულში, ამერიკულ სასოფლო-სამეურნეო კოოპერატივში „Land O’Lakes”-ში.
ამერიკული განათლება და მუშაობის საერთაშორისო გამოცდილება აქვს სოფლის მეურნეობის ახალ მოადგილეც. ლაშა დოლიძეს განათლება მიღებული აქვს აშშ-ში, სხვადასხვა დროს მუშაობდა აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს (USAID), გაეროს განვითარების პროგრამის (UNDP), მსოფლიო ბანკის, გაეროს სურსათისა და სოფლის მეურნეობის ორგანიზაციის (FAO), ევროკავშირის და Mercy Corps-ის პროექტებში, როგორც ეროვნული მენეჯერი.
მოკლედ, აშკარაა, რომ სამინისტრო კარს ფართოდ უღებს USAID-ში ნამუშევარ კადრებს, პარალელურად, მმართველი ძალის მხრიდან არ წყდება რიტორიკა, რომ უცხოური დაფინანსება საქართველოში მტრულ ინტერესებს ხმარდება და მათი ფულით აგენტურა ფინანსდება. კონკრეტულად USAID-ზე ირაკლი კობახიძე ამბობს, რომ ის რევოლუციის მოსაწყობად აფინანსებდა არასამთავრობო ორგანიზაციებს. იმავეს ამბობს შალვა პაპუაშვილიც და “ქართული ოცნების” წევრი ლევან მაჭავარიანიც.
ჩნდება კითხვა: თუ USAID მთელი ამ წლების განმავლობაში აგენტურას აფინანსებდა, სამინისტრო იქ ნამუშევარ კადრებს საპასუხისმგებლო საქმეს როგორ ანდობს? შესაბამისი კითხვით ჩვენ მთავრობის ადმინისტრაციას მივმართეთ, თუმცა, მათგან პასუხს ამ დრომდე ველით. ამავე კითხვით მივმართეთ გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის სამინისტროს, ასევე სოფლის განვითარების სააგენტოს პრესსამსახურებსაც. მათ გვითხრეს, რომ ამ თემაზე საუბარი არ სურთ, თუმცა, ეს ის შემთხვევაა, როცა უპასუხობაც პასუხია. აქვე იმასაც შეგახსენებთ, რომ თავად ირაკლი კობახიძეც 9 წელი მუშაობდა USAID-სა და UNDP-ში.
“ქართული ოცნების” დამოკიდებულებას USAID-თან უსამართლობას უწოდებს კენკრის მწარმოებელთა ასოციაციის დამფუძნებელი ელისო ღვინიაშვილი. მისი თქმით, სამინისტროდან USAID-ში კადრების როტაცია უცხო არც აქამდე იყო და “ოცნების” ორმაგი სტანდარტი დონორების მიმართ სოფლის მეურნეობას აზარალებს.
“კანონმდებლობასაც კი ვერ იღებდნენ USAID-ისა და სხვა დონორების დახმარების გარეშე და ახლა გახდნენ “შპიონები”?! სოფლის მეურნეობის სტრატეგიაში, რომელსაც პრემიერ-მინისტრი ამტკიცებს, შავით თეთრზე ეწერა, როგორ და რაში უნდა დახარჯულიყო დონორების ფული. სტრატეგია იყო ამ ქვეყნის ასეთი და უცებ USAID და სხვა დონორები როგორ გახდნენ მტრები?!” – ეუბნება ელისო ღვინიაშვილი “აგრო სიახლეებს” “ოცნების” ორმაგ სტანდარტზე ამახვილებს ყურადღებას.
შეგახსენებთ, USAID-ს ბრძოლა გამოუცხადა აშშ-ის 47-ე პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმაც. ტრამპმა სააგენტოს ხელმძღვანელებს რადიკალები უწოდა. კიდევ უფრო ხისტი იყო ილან მასკი, რომელმაც სააგენტოს კრიმინალური ორგანიზაცია უწოდა.
შეგახსენებთ, USAID ამერიკის შეერთებული შტატების (აშშ) საერთაშორისო განვითარების სააგენტოა. აშშ მსოფლიოში უმსხვილესი დონორია. მხოლოდ 2023 წელს ამ ქვეყანამ სხვადასხვა პროექტზე 68 მილიარდი დოლარზე მეტი დახარჯა. დახმარებას ბენეფიციარი ქვეყნები, მათ შორის, საქართველოც, ძირითადად USAID-ის გავლით იღებენ. შესაბამისად, ტრამპის გადაწყვეტილება, მის შეჩერებაზე, ბევრ ქვეყანაზე იქონიებს გავლენას, მათ შორის, საქართველოზეც. დაფინანსების შეწყვეტა “ქართულმა ოცნებამ” მოიწონა, რადგან, როგორც ზემოთ მოისმინეთ, მმართველი ძალა დიდი ხანია USAID-ს რადიკალური ძალების დაფინანსების საბაბით აკრიტიკებს.
აშშ-ის საერთაშორისო განვითარების სააგენტო დამოუკიდებელი სამთავრობო სააგენტოა, რომელიც კონგრესმა 1961 წელს შექმნა. ახლა კი, ტრამპის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილებით, USAID, როგორც დამოუკიდებელი ორგანო არსებობას შეწყვეტს და სახელმწიფო დეპარტამენტის დაქვემდებარებაში გადავა. USAID მთელ მსოფლიოში ასაქმებს 10 ათასამდე თანამშრომელს, რომელთა უდიდესი ნაწილი ახლა ანაზღაურებად შვებულებაშია. სააგენტოს ყოველწლიურად ათეულობით მილიარდი დოლარი გადაეცემა კონგრესისგან. მხოლოდ 2023 წელს სააგენტოს განკარგვაში 40 მილიარდ დოლარზე მეტი ჰქონდა. USAID სქართველოს 1992 წლიდან აფინანსებს და ჯამში ამერიკელი გადასახადის გადამხდელების ფინანსებიდან არაერთ პროექტში მილიარდ 900 მილიონი დოლარის დახმარება მიიღო. თანხების უდიდესი ნაწილი ხელისუფლების განკარგვაში ხვდებოდა.
USAID-ის სოფლის მეურნეობის პროგრამა 2024 წლის მარტში დასრულდა და შემაჯამებელ ღონისძიებაზე წარმოდგენილი იყო მთავრობის წევრები, ეკონომიკის და სოფლის მეურნეობის მინისტრები, რომლებმაც, სიამაყით მოიწონეს თავი პროგრამის შედეგებით: ხუთნახევარი წლის განმავლობაში ამ პროგრამის ფარგლებში საქართველოში საერთაშორისო სტანდარტების სოფლის მეურნეობის განვითარებისთვის დაიხარჯა 26 მილიონ 880 ათასი დოლარი. ეს თანხა სრულად მოხმარდა ქართული აგრარული დარგების განვითარებას, შესაბამისად, ეკონომიკურ ზრდას, დასტიმულირდა დასაქმება, გაიზარდა მიკრო, მცირე და სასუალო აგროსაწარმოების შემოსავლები, ამერიუკელი ხალხის ფულის აგროგადამამუშავებელ საწარმოებს გარემოსდაცვითი პრაქტიკების დანერგვაშიც დაეხმარნენ. გაიცა 131 გრანტი, 7 მილიონ 600 ათასი დოლარის ოდენობით.
უნდა გავიხსენოთ ძლიერი სოფლის პროგრამაც, რომელიც მოიცავს 94 თემს და 11 მუნიციპალიტეტს. ესენია ყაზბეგი, დუშეთი, კასპი, გორი, ქარელი, ხაშური, საჩხერე, ონი, ზუგდიდი, წალენჯიხა და მესტია.
