რაჭული ლორი — ლორის ნაირსახეობა, რომელიც დამახასიათებელია რაჭული კულინარიისთვის. რაჭულ ლორს საუკუნეების განმავლობაში აწარმოებენ რაჭაში, დასავლეთ საქართველოს მთიან რეგიონში. რაჭაში ღორი თავისუფლად გადაადგილდება ტყეში, სადაც იკვებება ვაშლით, პანტით, რკოთი და სხვა მცენარებია ნაყოფით. მეღორეობა (ამჟამად, ბუნებრივ გარემოშიც და ფერმის პირობებშიც) რეგიონში ერთ-ერთი ძირითადი სამეურნეო საქმიანობას წარმოადგენს. რაჭული ლორის მოსამზადებლად, ტრადიციულად, ღორს კლავენ ნოემბერში. დაკვლის შემდეგ ღორს ორ ნაწილად, სიგრძეზე, ჭრიან. თითოეულ ნაწილს ფელიკს უწოდებენ. ფელიკს დებენ მრავალწლიანი ხის გობში. 4 დღის შემდეგ ფელიკს გადაბრუნებენ და კიდე 7-8 დღით ტოვებენ. ამის შემდეგ, ფელიკს ოთახის ტემპერატურაზე გასაშრობად 5 დღის განმავლობაში კიდებენ. შემდეგ, ფელიკებს შესაბოლად ჭერქვეშ, ფიცრისგან მარტივად შეჭედილ კამერებში 40 დღის განმავლობა შიკიდებენ. ქვემოთ ინთება ცეცხლი, სასურველია, რამდენიმე სახის ხის მორი (წიფელი, ტყემალი, ფიჭი, მუხა) ერთად ენთოს. შეშა იწვის ალის გარეშე და გამოყოფს კვამლს, რაც ლორს სპეციფიკურ არომატსა და გემოს ანიჭებს. რაჭული ლორისთვის დამახასიათებელი მოყავისფრო-მოწითალო ფერი მიუთითებს ლორის მაღალ ხარისხზე. ცხიმი და მჭლე ხორცი ფენებად არის გადანაწილებული. რაჭული ლორი სადღესასწაულო სუფრის და ქართული რაციონის შემადგენელი ნაწილია უძველესი დროიდან. როდესაც რაჭველები შორ მანძილზე მიდიოდნენ, საგზლად მიჰქონდათ ლორი, რადგან ის ნოყიერი და არამალეფუჭებადია. რაჭული სამზარეულოში ტრადიციული ქართული კერძი — ლობიანი, რაჭული ლორით მზადდება. ქვეყანაში და მის ფარგლებს გარეთ რაჭული ლორის პოპულარობის გამო, წარმოების მოცულობის და სისწრაფის გაზრდამ, წარმოების ტექნოლოგის დარღვევა გამოიწვია, რაც გავლენას ახდენს საბოლოო პროდუქტის ხარისხზე. მაგ., შემოტანილი გაყინული ხორცის ან ხელოვნური შებოლვის მეთოდის გამოყენება (რის შედეგადაც, მიღებულ პროდუქტს უფრო ღია ფერი აქვს, ხორცი რბილია). რაჭული ლორი — ძირძველი ტრადიციებისა და გამოცდილების შერწყმით შექმნილი ქართული კულინარიული საგანძურია. ეს არ არის მხოლოდ პროდუქტი — ეს არის რაჭის ბუნების, ჰაერის, ცეცხლის, მიწისა და წყლის ერთიანობით შექმნილი ხელოვნება. ლორის დამზადების მთავარი საიდუმლო რაჭის უნიკალური კლიმატია — სუფთა ჰაერი, ცივი წყალი და ტყის ნაყოფით გამდიდრებული ღორის ბუნებრივი კვება. ადგილობრივი ღორები იზრდებიან ბუნებრივ გარემოში, სადაც მათი რაციონი მოიცავს კაკალს, ვაშლს, რკოსა და სხვა ნატურალურ პროდუქტებს, რაც ხორცს განსაკუთრებულ არომატსა და ტექსტურას ანიჭებს. დაკვლა რაჭაში მთელი რიტუალია — წინასწარ მზადდება „ღორის დანა“, გობი და „ხოროშა“ (მარცვლოვანი ქვამარილი). ღორს გრძელ ნაჭრებად ჭრიან, ამარილებენ და ორ კვირას ინახავენ, სანამ მარილი სრულად არ გაიჟღინთება. შემდეგ იწყება ყველაზე მაგიური ეტაპი — „დავიჩინება“ შავ ქუხნაში, სადაც ლორი ნელა იბოლება წიფელა, რცხილასა და კოპიტის შეშაზე. პროცესი მხოლოდ ზამთარში მიმდინარეობს — სიცივე და სითბო მონაცვლეობით აყალიბებს იმ უნიკალურ გემოს, რაც რაჭულ ლორს განასხვავებს. სწორად დამზადებული ლორი დიდხანს ინახება და მაღალი ენერგეტიკული ღირებულება აქვს. რაჭული ლორი — ზომიერად მარილიანი, მოწითალო, რბილი და არომატული — ქართული სუფრის სიამაყეა. ის ისეთივე კულტურული სიმბოლოა, როგორც ჩურჩხელა, დამბალხაჭო და თაფლი — გემო, რომელიც ყოველთვის გიბრუნებს უკან, რაჭაში.
