საკალმახე მეურნეობა – წყლის გონივრული გამოყენება და ეკოლოგიური წარმოება საქართველოში კალმახის მოშენების სამი თანამედროვე ფორმა გამოიყენება: ტბორები, გამდინარე აუზები და ტივტივა ცხაურები. თითოეული მათგანი ეფექტურია სწორ პირობებში. საკალმახე ტბორები ტრადიციული მეთოდია. ისინი მოითხოვს მდგრად გრუნტს, მართკუთხა ფორმას (სიგრძე-სიგანე მინ. 4:1) და მინიმუმ 1 მეტრ წყლის სიღრმეს. აუცილებელია 1 საათში წყლის სრული ცვლა. პირველი წლისთვის ნორმაა 600–700 თევზი 1 მ³-ზე, ხოლო სასაქონლო ეტაპზე – 120–200 ერთეული. პროდუქტიულობა საშუალოდ 5–10 კგ/მ³-ია, მაგრამ აერატორებით შესაძლებელია 20 კგ/მ³-მდე გაზრდა. გამდინარე აუზები განსაკუთრებით ეფექტურია მინდვრიან და მთიან რაიონებში. საჭიროებს მუდმივ წყლის დინებასა და ჟანგბადით გამდიდრებას. რეკომენდებული ზომებია: სიგრძე 10–30 მ, სიგანე 2–3 მ და სიღრმე 0.9–1.2 მ. მცირე ფართობზე შესაძლებელია მაღალი პროდუქტიულობა. მრგვალი აუზები კი უფრო თანამედროვე გადაწყვეტაა. ისინი ინარჩუნებს წყლის ხარისხს და უზრუნველყოფს ჟანგბადის ერთგვაროვან განაწილებას, თუმცა წყლის დაახლოებით 30% სწრაფად ტოვებს აუზს. ტივტივა ცხაურები კალმახის მოშენების ერთ-ერთი ყველაზე პრაქტიკული და ნაკლებად ხარჯიანი ფორმაა. ისინი წარმოადგენს ბადისებრ კონსტრუქციას, რომელიც წყლის ზედაპირზე ტივტივებს და ქმნის იზოლირებულ სივრცეს თევზისთვის – ბუნებრივი გარემოს პირობებში. ცხაურის მთავარი უპირატესობაა წყლის მუდმივი ცვლა და ჟანგბადით გამდიდრება, რაც უზრუნველყოფს ჯანმრთელ გარემოს. ნარჩენი საკვები და თევზის ექსკრემენტები ბადისგან თავისუფლად გადის და ილექება წყალსაცავის ფსკერზე. რა პირობებია საჭირო? წყლის ტემპერატურა – არაუმეტეს 18–20°C გახსნილი ჟანგბადი – მინიმუმ 7 მგ/ლ pH დონე – 6.5–7.5 წყლის დინება – არაუმეტეს 0.5 მ/წმ წყლის სიღრმე ცხაურის ქვეშ – მინიმუმ 1 მეტრი ცხაურის ზომა შეიძლება იყოს 1–30 მ³ და მეტიც. მცირე (10 მ³-მდე) მოდელები თავადაც მზადდება, ხოლო დიდი ცხაურები რეკომენდირებულია შეძენილ იქნას სპეციალიზებული მწარმოებლებისგან. ბადე უნდა იყოს პლასტმასის, მეტალის ან ხელოვნური ბოჭკოსგან, მტკიცე და სწორი თვალის ზომით – რომ თევზი არ გაიქცეს და ბადე მარტივად არ დაიხეს. პატარა თევზისთვის გამოიყენება 3.5–5 მმ ბადე, ხოლო მსხვილისთვის – 12 მმ. სწორი პირობების დაცვით, ტივტივა ცხაურები საშუალებას გაძლევთ მიიღოთ სუფთა, ეკოლოგიური და მაღალპროდუქტიული კალმახი მინიმალური ფართობით და ხარჯებით. ✅ სწორი სისტემის შერჩევა დამოკიდებულია წყალზე, კლიმატსა და ინვესტიციაზე. კარგად დაგეგმილი მეურნეობა ხდება მომგებიანი და ეკოლოგიურად სუფთა ბიზნესი.
