ზუთხისებრთა ოჯახი ერთ-ერთი ყველაზე უძველესი „ცოცხალი რელიქტია“ ჩვენს პლანეტაზე — მილიონობით წლის ისტორიის მქონე ჯგუფი. გარემო პირობების მკვეთრ ცვლილებებსაც კარგად მოერგნენ, რომ დღემდე ახერხებენ შავი ზღვისა და მისი ნაპირების მდინარეებში არსებობას. ზუთხი საუკუნეების განმავლობაში ფასობდა თავისი გამორჩეული ხორცითა და შავი ქვირითით. არქეოლოგიური აღმოჩენები და მოგზაურების ჩანაწერები ადასტურებს, რომ საქართველოში ზუთხის თევზაობისა და მოხმარების მდიდარი ტრადიცია არსებობდა. დღეს მსოფლიოში ზუთხის მრავალი სახეობა გადაშენების ზღვარზეა. სწორედ ამიტომ გასული საუკუნის 60-იანი წლებიდან დაიწყო მათი ბიოლოგიის ღრმა შესწავლა და ხელოვნური გამრავლების პროგრამების განხორციელება, მათ შორის საქართველოში. ჩვენს წყლებში ორი გვარის 7 სახეობა გვხვდება: სვია (Huso huso), ფორეჯი, კოლხური, ატლანტიკური, ტარაღანა, რუსული და სპარსული ზუთხი. ისინი გამსვლელი თევზებია — ცხოვრებას ზღვის მარილიან წყალში ატარებენ, ხოლო ქვირითობისთვის ჩვენი მდინარეების სუფთა ნაკადულებს ირჩევენ. ზუთხი ადვილად იცნობა: თითისტარას მაგვარად წაგრძელებული სხეული, მკვეთრი დინგი, ქვედა მხარეზე განლაგებული პირი და ოთხი ულვაში, ხოლო ხორბლების ადგილას სხეულზე ხუთი რიგად განლაგებული ძვლოვანი ფარეკლები აქვს. ეს თითქოს პრეისტორიული იერი კიდევ ერთხელ გვახსენებს მის უძველეს წარმოშობას. ზუთხი ნელა მზარდი, გვიან მომწიფებადი და ნაყოფიერი თევზია, მაგრამ გადაჭარბებული რეწვა და ჰაბიტატების დაბინძურება მის პოპულაციას საფრთხის წინაშე აყენებს. საქართველოში დღეს ზუთხის რეწვა მკაცრად რეგულირდება ან სრულად აკრძალულია. ზუთხის ყოველი ხელოვნურად გამოზრდილი და ბუნებაში დაბრუნებული ლიფსიტა ჩვენს მდინარეში — ეს არის შანსი, რომ შავი ზღვის უძველესი ბინადარი მომავალ თაობებსაც შევუნახოთ. არალეგალური ქვირითის უარყოფა და სუფთა მდინარეები ზუთხის გადარჩენის წინაპირობაა. მოდი, დავიცვათ ზღვაც და მდინარეც, რომ ზუთხიც დავიცვათ.
